Na trzech grałem osobiście, cztery inne z trudnością odszukałem, na dwóch byłem jako kibic, a dwóch innych nie udało mi się odwiedzić lub odnaleźć.
Zdjęcie własne. Obecny stadion Ruchu, przy ul. Cichej 6
Gospodarzem można być u siebie, można być też tymczasowym użytkownikiem obiektu piłkarskiego. Będzie o 11 stadionach, na których swoje mecze rozgrywała drużyna Ruchu. Zachowując chronologię pierwszego meczu:
Stadion nr 1 – Kolonia Johanka, to był zwykły kawałek trawy z dwoma bramkami, Ruch rozgrywał tam mecze w swoich początkach piłkarskich (1920r,), choć pierwszy grał tam BBC.
www.maps.google.pl
Stadion nr 2 – Marktplatz, czyli targowisko między ulicami Farną i Wrocławską w Wielkich Hajdukach (dziś Chorzów Batory). Od poniedziałku do piątku handlarze sprzedawali tam artykuły. Było to zwykłe klepisko. Paweł Buchwald, jeden z pierwszych piłkarzy tak wspominał granie na tym boisku: „Pamiętam, jak niektóre kobiety idące do kościoła w niedzielę upodobały sobie przechodzenie przez boisko, nawet w czasie meczu. Kibice oglądali mecze stojąc na pobliskich ulicach”. Na tym boisku nie było ogrodzenia, ani kasy, gdzie można było kupić bilety. Bilet – w myśl zasady „co łaska” wprost do kapelusza. Ruch rozgrywał tam mecze w latach 1921-1922.
Stadion nr 3 – Kalina (osobny artykuł)
Stadion nr 4 – stadion 1.FC Katowice (z niem.: Erster Fußball-Club Kattowitz). Boisko na Kaliny w 1927 roku nie zostało dopuszczone do rozgrywania tam meczów ligowych. Władze Ruchu argumentowały ten wybór: Warunków Ligi nie spełniało żadne boisko w okolicy (…) Dogadaliśmy się z działaczami 1FC (…) a warunki jakie nam postawili, były do przyjęcia. Liczyliśmy, dzieląc się dochodem z meczów ligowych, że w Katowicach jest sporo potencjalnych widzów, a przy tym mogą za bilet zapłacić nieco więcej, niż bywalcy meczów w Hajdukach. Wszystko skończyło się w 1928 roku kiedy popsuły się nasze stosunki z 1FC, w którym doszły do głosu nieprzychylne naszej polskości siły. W sumie jako gospodarz Ruch rozegrał na tym stadionie 28 meczy. Po II wojnie światowej stadion przejął Wojewódzki Milicyjny Klub Sportowy (późniejsza Gwardia Katowice). Dzisiaj „boisko” prezentuje się tak:
Zdjęcie własne. Boisko 1FC, boisko, bieżnia i trybuny
Zdjęcie własne. Boisko 1FC – trybuny i boisko
Stadion nr 5 – stadion Amatorskiego Klubu Sportowego Królewska Huta (od 1934 AKS Chorzów). Od października 1927 roku do 1929 roku Ruch W.Hajduki występował na nowo wybudowanym, nowoczesnym stadionie mieszczącym się na Górze Redena („Wyzwolenia”). Tak prasa pisała o całym kompleksie, który powstał w czerwcu 1927 roku: „Budowa Stadionu sportowego, pod który gmina miasta udzieliła plac odpowiedni w parku Kościuszki, 800 m. w kwadratowej przestrzeni, oraz 20000 zł. gotówki. Nadto radca Budownictwa miejskiego, inż. Ćwiżewicz bezinteresownie podjął się przeprowadzenia całej budowy. Składki, zebrane w mieście, szkołach i instytucjach, przyniosły 30000 zł. Ministerstwo W. R. i O. P. wyasygnowało 20000 zł., w formie bezzwrotnej zapomogi, Sejm Śląski w podobnej formie 150000 zł. Razem na początek Komitet dysponował sumą 220000 zł. Roboty rozpoczęto w jesieni 1926 r., zatrudniono zaraz 100 ludzi. Wykończono dotychczas następujące obiekty:
– Boisko piłki nożnej, z bieżnią na 410m.x 6 m. x 2m.
– Małe boisko, przeznaczone na rożne gry sportowe,
– Budynek zarządu.
– Plaża słoneczna,
– kabiny publiczne dla startujących,
– pływalnia z dużym i małym basenem,
– pole do rzutów i ćwiczeń wojskowych z torem przeszkód oraz boiskiem oddzielnym,
– korty tenisowe,
– trybuna dla widzów 8-10 tys. miejsc,
– boisko do gry w krokieta”.
W sumie na tym stadionie Ruch w roli gospodarza rozegrał 12 meczy. Debiut 23 października 1927 roku w meczu z Pogonią Lwów. Na tym stadionie gościł również HSV Hamburg, z którym Ruch W. Hajduki grał towarzysko w 1929 roku. A tak się prezentował ten kompleks w latach 30.:
Zdjęcie: autor nieznany. Kompleks basenów, po prawej stronie wejście boczne od ul. Katowickiej, powyżej stadion główny wraz z drewnianą trybuną.
Stadion nr 6 W międzyczasie jeden mecz ligowy Ruch rozegrał na stadionie Pogoni Katowice 9 czerwca 1929 z Pogonią Lwów przegrany 3:4. Stadion Pogoni Katowice powstał w 1925 r., dziś jest to stadion AWF Katowice przy ul. Kościuszki.
Stadion nr 7 Obecny stadion Ruchu przy ul. Cichej 6 (osobny artykuł).
Stadion nr 8 Kresy, na tym kompleksie boisk piłkarskich „Kresy” dzisiaj przy ulicy Wolności 139, Ruch Chorzów rozegrał jeden mecz ligowy – 2 maja 1948 roku z Tarnovią. Dzisiaj grają tam trampkarze i juniorzy Ruchu i UKS Chorzów.
Stadion nr 9 Stadion Śląski. Decyzja o budowie Stadionu Śląskiego na terenie tworzonego wówczas największego parku miejskiego w Europie (WPKiW) zapadła w 1950r, podczas posiedzenia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach. Zaprojektował go architekt Julian Brzuchowski, kierownikiem robót był inż. Wiktor Pade. Roboty rozpoczęły się w roku 1951. Część prac wykonywali fachowcy sprowadzeni z Czechosłowacji. Stadion został zbudowany z piaskowca czerwonego i białego oraz granitu i betonu. Ruch Chorzów swój debiut na tym stadionie zaliczył 5 sierpnia 1956 roku w wygranym spotkaniu z Górnikiem Zabrze 2:1. W kolejnych latach rozgrywał tam okazyjnie spotkania, bardzo często derbowe, w sumie to ok. 30 spotkań do roku 2009. Kiedy w 2009 roku została wymieniona murawa wraz z instalacją podgrzewającą na stadionie przy ul. Cichej, zawodnicy Ruchu tymczasowo na okres prac przeprowadzili się na ten stadion w dłuższym okresie czasu. Obecnie stadion jest w ciągłej przebudowie, a po jego zakończeniu obecny właściciel Ruchu zamierza przenieść drużynę na stałe na Stadion Śląski, przeciwko czemu jest większość kibiców „Niebieskich”. A nie jest to szczęśliwy stadion. Przegraliśmy na nim wszystkie finały rozgrywek o Puchar Polski.
Stadion nr 10 Wrocław. Mecze na Stadionie Olimpijskim były efektem niezwykłej radości i ganiania się z milicją obywatelską po stadionie Ruchu po meczu z Górnikiem Wałbrzych, dające 14 Mistrzostwo Polski drużynie Ruchu. Kara była bolesna, stadion Ruchu został zamknięty na 3 mecze. Debiut we Wrocławiu w obecności 11 tysięcy widzów odbył się 30 lipca 1989 roku w wygranym 2:0 meczu z Górnikiem Zabrze. Stadion ten ma wspaniałą historię, został zbudowany w latach 1926-1928 według projektu niemieckiego architekta Richarda Konwiarza. Jest centralnym elementem kompleksu sportowego, mieszczącego się na wrocławskim osiedlu Zalesie. Dzisiaj głównymi użytkownikami stadionu są klub żużlowy Sparta Wrocław oraz drużyna futbolu amerykańskiego Panthers Wrocław. W sumie na tym stadionie Ruch zagrał trzy razy.
Stadion nr 11 Gliwice. Obiekt o pojemności 10 037 widzów, jest własnością miasta Gliwice. Swoje mecze rozgrywa na nim Piast Gliwice. Dzięki niezwykłej uprzejmości MOSiR Chorzów, który nie zdążył na czas zasiać trawy, Ruch Chorzów był zmuszony do rozegrania tam swoich meczy. W sumie odbyły się tam 4 oficjalne spotkania, 3 w eliminacjach do Ligi Europy i jeden mecz ligowy z Górnikiem Łęczna. Debiut 17 lipca 2014 roku z FC Vaduz.
Autor: Grzegorz Joszko
Bibliografia: Andrzej Gowarzewski, Joachim Waloszek, Ruch Chorzów, 75 lat „Niebieskich” – Księga Jubileuszowa. Wydawnictwo GiA, Katowice 1995 (1. część cyklu Kolekcja Klubów), „Historia miasta Królewskiej Huty” – Adam Rutkowski, Królewska Huta 1927r, Gazeta Wyborcza: R: 2006, maps.google.pl, www.mcs.wroc.pl, www.stadionslaski.pl